NATO-Rusya Konseyi, 2019'dan bu yana ilk kez toplanarak Ukrayna sınırındaki Rus askeri tahkimatı sonrası ortaya çıkan gerginlik ve Avrupa'nın güvenliğiyle ilgili konuları ele aldı.
Brüksel'deki NATO karargahında yapılan toplantıya, Stoltenberg başkanlık etti. Toplantıya, Rusya adına Dışişleri Bakan Yardımcısı Aleksandr Gruşko ile Savunma Bakan Yardımcısı Aleksandr Fomin katıldı. NATO müttefiklerinin Brüksel'deki daimi temsilcilerinin yanı sıra ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Wendy Sherman da toplantıda hazır bulundu.
Stoltenberg, toplantı bitiminde gazetecilere bilgi verirken, Ukrayna içinde ve çevresindeki durum ile bunun Avrupa güvenliğine yansımalarını ele aldıklarını aktardı.
"Bu konularda NATO müttefikleri ile Rusya arasında ciddi farklılıklar bulunuyor. Ortayı bulmak kolay olmayacak" diyen Stoltenberg, buna rağmen aynı masa etrafında toplanmanın olumlu bir sinyal olduğunu vurguladı.
Rus tarafının, aralık ayında ABD ve NATO'ya ilettiği güvenlik garantileri konulu anlaşma teklifini bugün masaya getirdiğini dile getiren Stoltenberg, şöyle devam etti:
"Bunlar arasında, NATO'ya yeni üye alımının durdurulmasını ve NATO'nun doğudaki müttefik ülkelerden güçlerini çekmesini içeren talepler bulunuyor. Müttefikler ise NATO'nun açık kapı politikasının süreceğini, her ülkenin kendi güvenlik düzenlemesini seçme hakkı olduğunu yineledi. Müttefikler ayrıca birbirlerini koruma ve savunma imkanlarından vazgeçmeyeceklerini açıkça ortaya koydu. Buna ittifakın doğusundaki askeri mevcudiyet de dahildir."
- NATO bir dizi toplantı teklif etti
Jens Stoltenberg, NATO'nun, Rusya'ya diyaloğu sürdürme ve bir dizi yeni toplantı yapma teklifinde bulunduğunu bildirerek, tekliflerinin silahların kontrolü, füzelerin sınırlandırılması, silahsızlanma, siber saldırılar, nükleer politikalar gibi birçok konuyu kapsadığını kaydetti.
Stoltenberg, "Rusya, bu teklifte mutabık kalma gibi bir durumda değildi. Reddetmediler, ancak Rus temsilci, NATO'ya yanıt vermek için zamana ihtiyaçları olduğunu söyledi. Biz oturup konuşmaya hazırız. Rusya'nın yanıtının olumlu olmasını ümit ediyorum, çünkü diyaloğa ihtiyacımız var." dedi.
- "Açık kapı" politikasından taviz yok
Sık sık diyaloğa hazır oldukları mesajını veren Stoltenberg, NATO'nun açık kapı politikasından ve müttefiklerin birbirini koruması ilkesinden taviz vermeyeceklerini belirtti.
NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, Ukrayna veya başka bir ülkenin NATO üyeliğine sadece NATO'nun 30 müttefikiyle o ülkenin karar vereceğini, Rusya'nın veya herhangi bir ülkenin, bu konuda veto hakkının bulunmadığını dile getirdi.
Rusya ve NATO'nun, Brüksel ve Moskova'daki ofislerini karşılıklı olarak yeniden açıp açmayacağı sorulan Stoltenberg, ofislerin açılması için ön şartlarının bulunmadığını, misyonların yeniden faaliyete geçmesini istediklerini, ancak diyalog için bu ofislerin açılmasının şart olmadığını söyledi.
- Silahlı çatışma riski
Jens Stoltenberg, silahlı çatışma riski bulunup bulunmadığına ilişkin soruyu yanıtlarken de "Avrupa'da yeni bir silahlı çatışma riski bulunuyor. Bugünkü toplantı ve bu hafta yapılan diğer toplantılar bu yüzden çok önemli, çünkü silahlı bir çatışmayı önlemek için elimizden geleni yapacağız." diye konuştu.
Stoltenberg, silahlı bir çatışma konusunda çok fazla spekülasyon yapılmaması gerektiğini, bu ihtimale karşı diyaloğa hazır olduklarını, ancak görüşmelerin olumsuz sonuçlanması durumu için de hazırlıklı durduklarını ifade etti.