Zeki Velidi Toğan Başkurdistan’ın siterlidemak şehrin de 1890 da doğdu. Araştırmacı yazar ve tarihçidir. Araştırmaları sırasın da Yusuf HASHACİBİN yazdığı Kutatgubilig adlı eserin yeni bir nüshasını buldum. 1917 Sovyet devriminden sonra Başkurdistan toprakların da bir Türk devleti kurdu. 1920 de bu devletin başkanlığına seçildi. Sovyet idaresi ile arası bozulunca Başkurdistan’dan ayrıldı Fransa, Almanya da araştırmalarına devam etti daha sonra 1925 de Türkiye’ye çağrılarak 1927 de İstanbul darülfünun da Türk tarihi ve tarih de usul muallimliğine atandı 1932 de ki 1. Tarih kongresin de resmi tarih tezine ters düşüncelerinden dolayı ve düşüncelerin de ısrar ettiği için görevine son verildi. Türkiye’den Viyana’ya gitti orada İbn-i Fadlanın seyahatnamesi adlı tezi ile doktorasını bitirdi. 1939 da Türkiye dönüp İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesin de Profesör olarak göre başladı. Türkçü Turancı faaliyetlerinden dolayı 1944 de tutuklandı.
1 yıla yakın tutuklu kaldı. Tutuklanma gerekçesi Türkçü ve Turancı oluşudur. Bu suçlardan dolayı tutuklananlar Hüseyin Nihal ATSIZ, Zeki Velidi Toğan, Alpaslan TÜRKEŞ, Hüseyin Namık ORHUN ve Reha Oğuz TÜRKKAN başta olmak üzere 23 Türkçü ve Türk Milliyetçisi tutuklanıp tabutluklara konuldu. Bu tutuklanmaların fitilini dönemin cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün 19 Mayıs 1944 günü Türkçü Turancı Milliyetçi insanlara yönelttiği konuşma ateşledi. Ertesi gün bu şahsiyetler tutuklandı.
1948’de edebiyat fakültesin de ki görevine geri döndü 1950 de İslami tetkikler enstitüsünü kurdu 1970 yılında da vefat etti.
300 e yakın kitap ve makale yazdı. Eserleri genellikle Asya’daki Türkler üzerinedir. Anılarını 1961 de "Hatıralar" adı altın da yayınladı. Eserlerinden bir kaçını hatırlatırsak.
1) Bugün ki Türkeli Türkistan ve Yakın Tarihi
2) Umumu mi Türk Tarihine Giriş
3) Tarih de usul
4) Türklüğün mukadderatı üzerine
5) Oğuz destanı
Ben Türk yurtlarını gezerken bütün Türkistan bölgesin de Anadolu’da Türkmeneli’nde ve balkanlar da Zeki Velidi Toğanın Türk milliyetçiliğini ve Türkçülük ile ilgili olan dünya görüşünü ürünlerine rastladım. Bizlere ışık olduğunu yol gösterdiğini yaşayarak gördüm bu düşüncenin günümüze kadar gelmesin de katkısı olan işaret taşımıza Zeki Velidi Toğan hocamıza minnet ve şükran borçluyuz mekânı cennet olsun.