Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Moldova Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Nicu Popescu ile Dışişleri Bakanlığı İstanbul Temsilciliğindeki görüşmesinin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu.
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, Türkiye'nin Moldova ile tarihi kültürel bağları olduğunu, stratejik ortaklık seviyesinde ilişkileri bulunduğunu ve bu ülkenin istikrarına büyük önem verdiklerini söyledi.
Türkiye ile Moldova arasındaki işbirliğini her alanda geliştirmek için çalıştıklarını dile getiren Çavuşoğlu, Türkiye ve Moldova arasındaki bu yakın ilişkilerin bölgenin istikrarı için de son derece faydalı olduğuna işaret etti.
Çavuşoğlu, son dönemde iki ülke yetkilileri arasında yapılan görüşmelere değinerek, söz konusu temasları daha düzenli şekilde artarak devam ettireceklerini vurguladı.
Bakan Çavuşoğlu, Türkiye ile Moldova arasındaki Yüksek Düzeyli Stratejik İş Birliği Konseyi Toplantısı'nın ilkini 2019'da Ankara'da yaptıklarını, ikincisini de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın olası Moldova ziyaretinde başkent Kişinev'de gerçekleştirmek istediklerini aktardı.
"Türk firmalarının Moldova'da 300 milyon dolarlık yatırımı bulunuyor"
Her ülkeyle olduğu gibi Moldova ile de ekonomik ilişkilerin gelişmesine çok önem verdiklerini belirten Çavuşoğlu, iki ülke arasındaki ticaretin hızla arttığını söyledi.
İkili ticaretin geçen yıl 2020'ye oranla yüzde 53 artarak 857 milyon dolara ulaştığını aktaran Çavuşoğlu, bu artışın bu yıl da devam ettiğini ve yıl sonunda 1 milyar dolar hedefe ulaşacaklarını ya da çok yaklaşacaklarını kaydetti.
Çavuşoğlu, gelecek dönemler için iki ülke arasındaki ticarete yönelik yeni hedefler koymaları gerektiğini, bugünkü görüşmede özellikle hizmet sektörünü kapsayacak şekilde genişletilmesi için atılacak adımları ele aldıklarını dile getirdi.
Türk firmalarının Moldova'da yaklaşık 300 milyon dolarlık yatırımı olduğu bilgisini paylaşan Çavuşoğlu, Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş nedeniyle enerji ve gıda güvenliğinin dünyanın birinci gündem maddesi haline geldiğini, Ankara ile Kişinev arasında enerji konusunda da işbirliği yapılması gerektiğini söyledi.
Çavuşoğlu, Moldova, Romanya ve Bulgaristan'ın doğal gaz konusunda talepleri olduğunu ve Azerbaycan ile bu taleplerin karşılanması konusunda çalışmaların devam ettiğini kaydetti.
"TİKA yaklaşık 80 milyon dolarlık projeyi hayata geçirdi"
Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığının (TİKA) kalkınmasına destek ve insani yardımlar için Moldova'da uzun yıllardır faaliyet gösterdiğini dile getiren Çavuşoğlu, bu kapsamda TİKA'nın yaklaşık 80 milyon dolarlık çok sayıda projeyi hayata geçirdiğini belirtti.
Çavuşoğlu, Türkiye'nin Moldovalı turistler için en popüler destinasyon olduğunu, 2021'de 192 bin, bu yıl ekime kadar da 258 Moldovalı turistin Türkiye'yi ziyaret ettiğini söyledi.
Türkiye'nin terörle mücadelesini kararlılıkla sürdürdüğünü konuk bakana aktardığını ifade eden Çavuşoğlu, Türkiye'nin özellikle Fetullahçı Terör Örgütü ile ilgili beklentileri de Popescu'ya ilettiğinin altını çizdi.
"Türk Kızılay ve AFAD aracılığıyla Moldova'ya destek vermeye çalışıyoruz"
Gagavuz Özerk Yeri'nin de Moldova'nın ayrılmaz bir parçası olduğuna işaret eden Çavuşoğlu, Türkiye'nin Kişinev makamları ile Gagavuz Özerk Yeri arasındaki diyaloğun güçlenmesine önem verdiğini ve bu konuda her desteği vereceğini vurguladı.
Çavuşoğlu, Transdinyester ihtilafının da Moldova'nın toprak bütünlüğü çerçevesinde barışçıl şekilde çözülmesine önem verdiklerini kaydederek, Popescu'yla görüşmede Ukrayna konusunun da gündeme geldiğini anlattı.
Moldova ve Türkiye'nin Rusya-Ukrayna Savaşı'ndan en fazla etkilenen ülkeler arasında yer aldığını belirten Çavuşoğlu, şöyle devam etti:
"İstanbul Tahıl Anlaşması, çabalarımızın bir neticesidir. Bölgemizde kalıcı ve adil bir barışın tesis edilmesi konusunda hemfikiriz. Bu konuda Türkiye olarak üzerimize düşeni yapmaya çalışacağız. Sadece tahıl anlaşmasıyla yetinmek mümkün değil. Gerek esir takasının devam etmesi gerek Zaporijya ile ilgili Rusya Devlet Nükleer Enerji Kuruluşu (Rosatom) ve uluslararası Atom Enerjisi Ajansı arasındaki işbirliğinin devam etmesi gibi daha birçok konu var. Ama nihai hedefimiz, kalıcı bir ateşkes, Ukrayna için adil bir barış. Her iki taraf için de kabul edilebilecek bir ateşkes ve barıştan bahsediyoruz."
Çavuşoğlu, Ukrayna savaşının etkilerinin Moldova'da görüldüğünü de hatırlatarak, "Ukrayna'daki elektrik kesintileri, Moldova'yı da etkiledi. Moldova'da da elektrik kesintileri oldu. Dolayısıyla biz de Moldova'ya elimizden gelen desteği vermeye devam edeceğiz. Çok sayıda Ukraynalıya da Moldova kucak açtı, kendilerine teşekkür ediyoruz. Türk Kızılay ve AFAD aracılığıyla Moldova'ya destek vermeye çalışıyoruz. Yardımlarımız oldu, bundan sonra da devam edecek." diye konuştu.
Moldova'yla karşılıklı ziyaretlerin de devam edeceğini belirten Çavuşoğlu, Moldova'da Türk firmalarının yatırımlarının açılışlarına davet edildiğini, kendisinin de Popescu'yu gelecek sene düzenlenecek Antalya Diplomasi Forumu'na davet ettiğini aktardı.
"Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası'nın nihai metinde olumsuz bir unsurun olmaması olumlu gelişme"
Çavuşoğlu, toplantının soru-cevap kısmında ABD Temsilciler Meclisinde Türkiye’nin F-16 alımını sınırlandırmak üzere konulan maddelerin çıkarılmasına yönelik soru üzerine F-16 konusunda ABD'yle yapılan görüşmelerin yapıcı şekilde geçtiğini söyledi.
ABD yönetiminin de ikili görüşmeler ve yaptıkları açıklamalarda Türkiye'nin F-16 alımı konusunda desteğinin tam olduğunu belirten Çavuşoğlu, "NATO içinde son derece faydalı olduğunu da vurgulamışlardır." dedi.
Çavuşoğlu, Endonezya'nın Bali kentinde düzenlenen G20 Zirvesi'nde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'la bir araya gelen ABD Başkanı Joe Biden'ın da burada desteğini ilettiğini vurgulayarak, şu ifadeleri kullandı:
"Kongrenin de burada rolü önemli. Dolayısıyla Kongrenin rolünün de olumlu olması gerekiyor. En nihayetinde, bu Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası'nın oylamaya sunulacak nihai metinde olumsuz bir unsurun olmaması olumlu bir gelişme, bunu olumlu karşılıyoruz. Ayrıca bu konuda bilgimiz vardı, basına düşmeden önce de bilgimiz olmuştu. Bunun bir an önce artık nihayete ulaşması gerekiyor. Bunun bu yasanın da onaylanması gerekiyor. F-16 alımımız ve de mevcutların modernizasyonunun da artık prosedür olarak tamamlanması gerekiyor. Bu herkesin yararına."
Çavuşoğlu, Türkiye'nin daha önce herhangi bir şarta bağlı olduğunda F-16 almanın bir anlamı olmadığını ilettiklerini aktardı.
"Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Verşinin Türkiye'ye gelecek"
Türkiye ile Rusya arasındaki angajmanın sürdüğünü belirten Çavuşoğlu, sadece Ukrayna konusunda değil diğer bölgesel konularda da temasların sürdüğünü söyledi.
Çavuşoğlu, Suriye konusunda Astana formatının bulunduğunu hatırlatarak, "Henüz anayasa komisyonunun 9'uncu toplantısı konusunda bir karar alamadık. Özellikle Rusya'nın Cenevre'ye vize sıkıntısını gündeme getirerek gitmek istemediğini de biliyoruz. Alternatifler üzerinde çalışıyoruz ama siyasi sürecin de hızlanması gerekiyor. Kalıcı istikrar için bunun ne kadar önemli olduğunu hep vurguluyoruz." değerlendirmesini yaptı.
Libya konusunda da Rusya'yla aynı tarafta olmamalarına rağmen angajmanın sürdüğüne işaret eden Çavuşoğlu, "Bunun da faydasını gördük. Dolayısıyla Rusya'dan Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Verşinin ülkemize gelecek bu hafta sonuna doğru ve Bakan Yardımcımız Sedat Önal ve arkadaşlarımızla istişarelerde bulunacaklar." dedi.