Tokat’ta bulunan ve 1800’lü yıllara ait olduğu düşünülen tablodaki semboller ve ayetler, uzmanlar tarafından deşifre edildi. Kur-an’ı Kerim’den ayetlerin yer aldığı tablo, yönetimde nizam ve adalet gibi derin mesajlar taşıyor.
Tokat Mevlevihane’de bulunan ve 1800’lü yıllarda yapıldığı tahmin edilen cam altı süsleme tablosu, Tokat Olgunlaşma Enstitüsü öncülüğünde Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi tarih ve ilahiyat bölümü öğretim görevlileri tarafından incelendi. Kim tarafından yapıldığı bilinmeyen ancak kullanılan teknik özelliklerinden dolayı 19. yüzyıla ait olduğu düşünülen tablo, detaylı incelemeler sonucunda barındırdığı motiflerin ve mesajların anlamıyla dikkat çekti.
Tablo birden fazla mesaj içeriyor
Tablo, içerdiği mesajlar dikkate alındığında dönemin devlet yöneticilerine hediye edildiği tahmin ediliyor. Aynalama tekniği, tablodaki sembol ve yazıların simetrik olarak yansıtılmasıyla birden fazla anlam katmanı oluşturuyor. Yapılan analizlerde, eserin Kur’an-ı Kerim’den ayetler içerdiği ve bu ayetlerin yönetim ve adalet mesajları verdiği tespit edildi. Tablo üzerine yapılan araştırmalar devam ederken, Tokat Olgunlaşma Enstitüsü, eserin bir replikasını üretmeye başladı. Görsel sanatlar atölyesinde yapılan replika çalışmalarının, tablonun hem sanatsal hem de tarihi değerini gelecek nesillere aktarmayı amaçlıyor.
“Tablo, idarecilere hediye edildiği düşünülmektedir”
Tablodaki mesajlar hakkında bilgi veren Tokat Olgunlaşma Enstitüsü Müdürü Aslı Gül, eserin replikasını yaptıklarını belirterek, “Tablo, döneminde devlet yönetimine gelen idarecilere hediye edildiği düşünülmektedir. Eser, Neml suresi 30’uncu ayet ile başlar ve burada Hz. Süleyman’ın Sebe melikesi Belkıs’a gönderdiği mektuba atıfta bulunur. Bu mesaj, Allah’a isyanı bırakıp iman edilmesi yönündedir. Ardından Fetih suresinin yer aldığını görüyoruz; burada Allah’a iman edenlerin zafere erişeceği vurgulanmaktadır. Devamında İhlas suresiyle tevhit vurgulanarak Allah’ın birliğine, gücüne ve kuvvetine işaret edilmektedir” dedi.
“İdarecilere mesajlar vermektedir”
Tabloda ayrıca, sağ ve sol taraflarda bulunan ibrik motiflerinde “Maşallahü Teala” yazısının yer aldığını ve bunun saf ve temiz duyguları temsil ettiğini belirten Gül, “Tablonun alt kısmında bulunan Osmanlı Cihan Devleti armasıyla da eserin derin anlamı tamamlanmaktadır. Doğru, adaletli ve iyi yönetim vurgulanmaktadır. Tablonun bütününe bakıldığında kompozisyon anlam bütünlüğü içinde idarecilere mesajlar vermektedir. Aynalama tekniğiyle yapılan eserde, sanatçı ‘Bu fani dünyada ne yaşarsanız ahiret hayatında karşınıza o çıkacaktır’ mesajını vermiştir” ifadelerini kullandı.
“Üretimine devam ediyoruz”
Enstitü bünyesindeki görsel sanatlar atölyesinde tablonun repkikasının üretimine başladıklarını ifade eden Aslı Gül, “Tablomuzu Tokat eski Valimiz Numan Hatipoğlu, Mevlevihane’de görüp beğendi. Tokat Olgunlaşma Enstitüsü adına bizden replikasının yapılmasını ve çoğaltılmasını istedi. Biz de bu talep üzerine tabloyu yaptık. Bu süreçte tablonun içeriğini çok merak ettik ve anlamını çözmek için Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi’ndeki tarih ve ilahiyat bölümlerinden destek aldık. Anlamını çözdüğümüzde karşımızda muazzam anlamlı bir tablo olduğunu fark ettik. Şu anda da üretimine devam ediyoruz ve görsel sanatlar atölyesindeki arkadaşlarımız bu tablodan devamlı yaparak satışa sunmaktadır” diye konuştu.
Tablonun benzerini görmediklerini belirten Gül, eserin içerdiği mesajlar ve önemi bakımından Türkiye’de tek olduğunu düşündüklerini ifade etti.